ALEGIAK
Idazlana
Egun hauetan zehar, alegiei buruz lan bat egin dugu eta gaur, azaldu diezazuket testu honen bidez.
Alegiak, istorio laburrak dira, prosan edo bertsoan eginak. Animaliak dira protagonistak, alegileek ondo jakin behar dute animalien jokaera naturan. Ahoz aho kontatzen dira eta ikaskizun moral bat dute. Helburuak, irakastea, plazerra ematea eta dibertitzea dira. Hauen bidez hizkuntza asko irakatsi da. Hizkuntza eta egitura erraza dute.
Esopo eta Fredo (I.mendea) antzinako alegile famatuak dira. Esopo, VI.mendeko ipuinlari grekoa zen. Bere lanak hizkuntza askotara itzuli ziren. Animaliak ziren protagonistak eta pasadizu moraleakoak.
Denboran gertuago, La Fontaine, XVII.mendeko frantziarra eta Samaniego, Araba, XVIII.mendekoa. Euskalduna zen baina alegiak erderaz idazten zituen.
Alegile euskaldun ezagunena, Bizenta Mogel izan zen. 1782an jaio zen eta 1856an hil. Bere aita hil zenean, osaba Juan Antoniorena joan zen, bera ere alegilea zen. Hark, latina erakutsi eta idaztera animatu zion. Bizentaren lan famatuena "Ipui onac" zen eta gehienbat Esoporen alegiak itzultzen zituen.
Alegiak egiteko honako baliabideak erabili daitezke:
- Etopeia: pertsonaiaren jokabide eta ohituren deskribapena.
- Prosopografia: pertsonaiaren alde fisikoa deskribatzen du.
-Pertsonifikazioa: gizakien jokaera egozten dizkie izaki bizigabeei eta animalie.
Alegiak, istorio laburrak dira, prosan edo bertsoan eginak. Animaliak dira protagonistak, alegileek ondo jakin behar dute animalien jokaera naturan. Ahoz aho kontatzen dira eta ikaskizun moral bat dute. Helburuak, irakastea, plazerra ematea eta dibertitzea dira. Hauen bidez hizkuntza asko irakatsi da. Hizkuntza eta egitura erraza dute.
Esopo eta Fredo (I.mendea) antzinako alegile famatuak dira. Esopo, VI.mendeko ipuinlari grekoa zen. Bere lanak hizkuntza askotara itzuli ziren. Animaliak ziren protagonistak eta pasadizu moraleakoak.
Denboran gertuago, La Fontaine, XVII.mendeko frantziarra eta Samaniego, Araba, XVIII.mendekoa. Euskalduna zen baina alegiak erderaz idazten zituen.
Alegile euskaldun ezagunena, Bizenta Mogel izan zen. 1782an jaio zen eta 1856an hil. Bere aita hil zenean, osaba Juan Antoniorena joan zen, bera ere alegilea zen. Hark, latina erakutsi eta idaztera animatu zion. Bizentaren lan famatuena "Ipui onac" zen eta gehienbat Esoporen alegiak itzultzen zituen.
Alegiak egiteko honako baliabideak erabili daitezke:
- Etopeia: pertsonaiaren jokabide eta ohituren deskribapena.
- Prosopografia: pertsonaiaren alde fisikoa deskribatzen du.
-Pertsonifikazioa: gizakien jokaera egozten dizkie izaki bizigabeei eta animalie.